مقدمه:
سرمایه جسورانه (VC): نوعی سرمایه‌گذاری با سهام خصوصی است که عموماً در اختیار استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های نوپا قرار می‌گیرد.
یک سرمایه‌گذار جسورانه تا زمانی مشتاق قرار داشتن در جمع سهامداران یک کسب‌و‌کار نو پا می‌باشد که آن شرکت به موقعیت مطلوبی برسد و پس از رسیدن به آن نقطه، از شراکت مورد بحث خارج می‌شود. در یک سناریوی‌ایده‌آل، سرمایه‌گذاران به مدت ۲ سال به یک شرکت با سرعت رشد بالا سرمایه وارد می‌کنند و پس از ۵ سال، هم زمان با بالغ شدن کسب‌و‌کار، از آن بازده کسب می‌کنند. بازده مورد انتظار می‌تواند تا ۱۰ برابر سرمایه سرمایه‌گذاری شده باشد.
ویژگی‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر
سرمایه جسورانه به کسبوکارهای بزرگ تعلق نمی‌گیرد: سرمایه VC به ویژه برای مشاغل کوچک و متوسط ارائه می‌شود و کمتر به کسبوکارهای رشدیافته و گسترده تعلق می‌گیرد.
در مشاغل با ریسک بالا/بازده بالا سرمایه‌گذاری می‌کند: معمولاً شرکت‌هایی که دارای ریسک بالا و نرخ بازده بالا هستند موفق به کسب سرمایه جسورانه می‌شوند.
تجاری‌سازی‌ایده هارا ممکن می‌ساز: کسانی که VC را انتخاب می‌کنند معمولاً به دنبال سرمایه‌گذاری برای تجاری‌سازی‌ایده خود از یک محصول یا یک خدمات هستند.
مزایا و معایب استفاده از سرمایه وی سی
سرمایه‌گذاری خطرپذیر فرصتی برای گسترش کسب‌و‌کار فراهم می‌کند. در کسبوکارهای کوچک و متوسط این امر از طریق روش‌های دیگر مانند وام‌های بانکی امکان‌پذیر نبوده، چرا که وام بانکی نیاز به وثیقه دارد و تعهد به بازپرداخت وام وجود داردکه نیازمند یک جریان نقدی حداقلی در سازمان می‌باشد. با این حال، در سرمایه‌گذاری خطرپذیر، سرمایه‌گذاران متحمل بخشی از ریسک می‌شوند زیرا به موفقیت بلندمدت شرکت اعتقاد دارند. بنابراین، تأمین مالی سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای استارت‌آپ‌هایی با هزینه‌های اولیه بالا، سابقه عملیاتی محدود و درآمد غیر قطعی سودمند است. سرمایه جسورانه عموماً علاوه بر جنبه‌ی مادی مزایای جانبی نیز به شرکت‌ها ارائه می‌دهند از این رو از لفظ سرمایه هوشمند برای توصیف آن استفاده می‌کنند.
راهنمایی و تخصص ارزشمند
علاوه بر تأمین مالی سرمایه، سرمایه‌گذاری خطرپذیر منبع راهنمایی، تخصص و مشاوره ارزشمند نیز می‌باشد. یک عضو از شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر معمولاً به عنوان هیئت مدیره شرکت تازه تأسیس منصوب می‌شود. این امکان مشارکت فعال سرمایه‌گذار در تصمیم‌گیری‌های شرکت را فراهم می‌کند. از آنجایی که سرمایه‌گذاران خطرپذیر در ایجاد و گسترش استارت‌آپ‌ها تجربه دارند، تخصص و راهنمایی آن‌ها می‌تواند سودمند باشد. آن‌ها می‌توانند در ساخت استراتژی‌ها، کمک‌های فنی، منابع و غیره به منظور موفقیت یک تجارت کمک کنند. البته میزان مشارکت فعالانه‌ی سرمایه‌گذار در تصمیمات شرکت تا حد زیادی وابسته به استراتژی آن‌ها و توافقات منعقد در قرارداد دارد.
در ایجاد شبکه‌ها و ارتباطات مفید است
سرمایه‌گذاران خطرپذیر شبکه عظیمی از ارتباطات در جامعه تجاری دارند. این ارتباطات می‌تواند برای رشد و موفقیت استارت‌آپ‌ها مفید باشد. آن‌ها می‌توانند به استارت‌آپ کمک کنند تا با مشتریان بالقوه یا دیگر بازیگران صنعت وارد اتحاد شود.
عدم تعهد برای بازپرداخت
در صورت شکست یا تعطیلی استارت‌آپ، هیچ تعهدی برای بازپرداخت سرمایه خطرپذیر وجود ندارد و مانند وام‌های بانکی، استارت‌آپ را مجبور به بازپرداخت نمی‌کند. از این رو، سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای استارت‌آپ‌ها یک منبع مالی ضروری است.
سرمایه‌گذاران خطرپذیر قابل اعتماد هستند
VCها به شدت توسط نهاد‌های نظارتی کنترل می‌شوند. به عنوان مثال، در ایالات متحده، VCها توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده تنظیم می‌شوند. در ایران نیز بسیاری از VCها تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و در سهام آن‌ها در بازار فرابورس خرید و فروش می‌شود. آن‌ها مشمول مقررات مشابه هر شکل دیگری از سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار خصوصی هستند. همچنین، از آنجایی که تعداد زیادی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر توسط مؤسسات سپرده‌گذاری و بانک‌ها تأمین می‌شود، ممکن است مقررات “مشتری خود را بشناسید (KYC) ” و ضد پول‌شویی در مورد آن‌ها اعمال شود.
دسترسی به VCها به آسانی امکان‌پذیر است.
یافتن و مکان‌یابی VC در عرض چند دقیقه، بسیار آسان است، زیرا آن‌ها در مرجع‌های اطلاعاتی مختلفی ثبت شده‌اند. این امر باعث کاهش زمان، تلاش و پول در جهت یافتن سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌شود و امکان یافتن یک VC را با سرعت و کارآمد محقق می‌سازد. به عنوان مثال، شما می‌توانید با تایپ کردن در هر موتور جستجو، فهرست بزرگی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر را دریافت کنید.
معایب سرمایه‌گذاری خطرپذیر
کاهش نسبی مالکیت و کنترل
سرمایه‌گذار خطرپذیر در ازای سهمی از سهام شرکت، سرمایه هنگفتی را در اختیار استارت‌آپ‌ها قرار می‌دهد. درصورت موفقیت استارت‌آپ، آن‌ها نیز به سود زیادی دست می‌یابند. VCها معمولاً بخشی از هیئت مدیره می‌شوند و فعالانه در تصمیم‌گیری‌ها شرکت می‌کنند. VCها می‌خواهند از سرمایه‌گذاری‌های خود محافظت کنند. اگر بین VC و مؤسسه استارت‌آپ اختلاف نظر وجود داشته باشد، اوضاع ممکن است آشفته شود. هر تصمیم مهمی مستلزم رضایت سرمایه‌گذاران است.
خروج زودهنگام VC از مشارکت
تمرکز اصلی سرمایه‌گذاران جسورانه کسب سود سرمایه است. از این رو، یک VC ممکن است تصمیم بگیرد که سرمایه‌گذاری را ظرف ۳ تا ۵ سال بازخرید کند. سرمایه‌گذاری جسورانه ممکن است برای کارآفرینی که طرح کسب‌و‌کارش زمان بیشتری برای رسیدن به بلوغ و تأمین نقدینگی نیاز دارد، مناسب نباشد.
فرآیند طولانی و پیچیده
مالک شرکت نوپا ابتدا باید یک طرح تجاری دقیق یا پیچ دک ارائه دهد. پس از آن، VC طرح کسب‌و‌کار را با جزئیات تجزیه و تحلیل می‌کند. سپس، یک جلسه ارزیابی اولیه برگزار می‌شود تا در مورد طرح کسب‌و‌کار به تفصیل بحث شود. بعداً، اگر VC موافقت کرد که همکاری را ادامه دهد، بررسی دقیق برای بررسی فایل پیش‌بینی مالی و تأیید جزئیات و انجام می‌شود. اگر بررسی لازم رضایت بخش باشد، فرایند عقد قرارداد آغاز می‌شود. بنابراین، سرمایه‌گذاری خطرپذیر اغلب فرآیندی طولانی است.
تصمیم‌گیری VCها زمان زیادی می‌برد
برای یک سرمایه‌گذار خطرپذیر، تأمین مالی یک کسب‌و‌کار نوپا ریسک زیادی را در بر می‌گیرد. بنابراین، VCها معمولاً زمان زیادی را برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند یا نه، صرف می‌کنند. سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز ممکن است منبع خوبی برای جذب سرمایه برای استارت‌آپ‌ها باشد. با این حال، انتظار طولانی قبل از دریافت سرمایه یک مانع بزرگ است.
آغاز ارتباط با VC فرایندی خسته‌کننده است
تعدد درخواست‌های سرمایه‌گذاری که از طریق‌ایمیل به دست VCها می‌رسد مسئولیت آن‌ها را بیش از حد سنگین می‌کند. به همین دلیل بسیاری از پیشنهادات تجاری مورد توجه قرار نمی‌گیرند. برای عبور از این مانع و نزدیک شدن به VC می‌توان از طریق برقراری ارتباط فردی و متقابل اقدام کرد.
بازده بالای سرمایه‌گذاری عامل تأثیر‌گذاری در تصمیم‌گیری VCها می‌باشد.
برخی از VCها بازگشت سرمایه بالایی را در طی سه تا پنج سال پس از سرمایه‌گذاری انتظار دارند. از آنجایی که انتظار ROI بالاتر ممکن است باعث ایجاد سطح بالایی از استرس شود، اگر بیزینس شما به زمان بیشتری برای تولید ROI بالا نیاز دارد، انتخاب VC ممکن است انتخاب درستی نباشد.
VCتمام وجه توافق شده را یکجا در اختیار شرکت قرار نمی‌دهد.
از آنجایی که سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌تواند شامل وجوه زیادی باشد، VC ممکن است همه سرمایه را همزمان به شرکت منتقل نکند تا جای ممکن ضرر خود را در صورت شکست استارت‌آپ به حداقل برساند. اکثر قرارداد‌ها شرکت نوپا را ملزم می‌کند برای دریافت بودجه مورد نظر خود در یک زمان مشخص به نقطه عطف مطلوبی برسند. این عمل باعث ایجاد فشار نامناسب بر شرکت نوپا می‌شود.